TEKNİK İNŞAAT
Çelik Grid Kaya ve taş düşmelerine karşı koruma sistemleri; karayolu, demiryolu ve baraj projelerinin güvenliği üzerinde doğrudan etkisi olduğu için tasarım ve bakım için önemli bir unsurdur. Bu nedenle tekil olarak değil bütünsel olarak kaya ve taş düşme problemlerinin analizini kapsayan bir yaklaşıma ihtiyaç vardır. Kaya ve taş düşme önlemlerinin farklı bileşenlerden oluşması nedeniyle “Sistem” olarak tanımlanması en doğrusudur.
Sistemler kendi içinde aktif ve pasif olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. “Pasif Sistemler”, yüzeysel olarak kaya kütlesinden kopan parçaların yüzey boyunca hareketini kısıtlayarak şevin alt kısmının yapının düşme olayından etkilenmesini minimize etmek ve daha güvenli olmasını sağlamaktadır. Kaya kütlelerinin süreksizliklerinde bulunan bağımsız kütlelerin, ana/sağlam kayaya tutturulmasına yönelik etkili değildir.
Yüzey kaplaması sistemleri şev başında yapılacak tepe ankrajlarına çelik halat vasıtası ile monte edilmekte olup yük tepe çelik halatına taşıtılmaktadır.
Salt Çelik Grid malzemelerinin yetersiz geldiği noktalarda düşmesi muhtemel blokların yapılacak hesaplamalar neticesinde yüzeyde yapılacak enine ve boyuna güçlendirmeler ile taşıtılması firmamızın sunduğu alternetifler arasındadır.
Otoyollarda, demiryollarında, belediyelerde ve idarelerde kaya ve taş düşmelerine karşı çelik gridler (çelik tel ağlar) veya özel tasarlanmış kaya bariyerleri kullanılmaktadır. Kullanılacak olan çelik grid (tel ağ, çift bükümlü hegzagonel şekilde imal edilmiş) malzemesi yüzey yapısına göre özel ankraj sistemleri ile kombine edilerek çözüm üretilebilmektedir.
Yüzeysel güçlendirme sistemleri, tipik boyutları 1-1,5 m3 olan potansiyel düşme tehlikesi bulunan kayaların stabilitesini sağlamayı amaçlar. Bu tür sistemler aktif sistemden ziyade pasif sistemler olarak sınıflandırılabilirler ancak çalışma prensibi bakımından bu iki sistemin kombinasyonu olarak düşünülmelidir. Bu sistemler “yüzey kaplama” sistemleri olup kaya yüzeyi genel stabilitesini sağlayan sistemlerden farklıdırlar.
İkinci olarak da eğer bir problem oluşma ihtimali var ise Tel Ağ sistemleri (bir seri ankraj dizisi ile beraber ağ ve halatlardan yapılı) derin penetrasyon (zemin çivileri, derin ankrajlar) sistemleri ile beraber kullanılmalıdır. Bütün sistem aşağıda gösterildiği gibi hücre kısmı 4 ankraj noktası ile kapatılmış şekilde, ankrajlar, çelik halat panelleri, çelik halatlar ve tel ağlardan yapılmıştır.
Bazı durumlarda geometrik sınırlandırmalardan ve ekonomik koşullardan dolayı yukarıda sıralanan dayanma sistemleri yerine kazdıkça doğal zeminin donatılandırılması prensibinden hareketle zemin çivili duvarlar inşa edilebilmektedir. Bu tip duvarların ülkemizde yaygın olarak kullanıldığı bilinmektedir. Ancak genel kullanım şekli bunların örneğin derin temel kazılarının geçici olarak desteklenmesi amacı ile geçici olarak kullanılması veya estetik görünüşe çok önem verilmeyen şehirlerarası yollarda kullanılmasıdır. Oysa Türkiye’de de iki projede uygulanan bir yöntemle zemin çivili duvarları da düzgün görünüşlü bir şekle getirmek mümkündür. Bu tip duvarların da avantajı en başta ekonomik oluşları, kazı işlerine paralel olarak teşkil edilebilmeleri ve nihai duvar yüzeyinin daha gerisinde herhangi bir kazı işlemi gerektirmemesidir.
Kentsel alanlar, karayolu,demiryolu, maden alanları ve endüstriyel yapıların emniyeti ve güvenliği için kaya ve taş düşmesine karşı kullanılan kaya bariyeleri (çelik bariyer) geniş ve yüksek şevlerde ya da yüzeysel önlemlerin alınmasının mümkün olmadığı yerlerde etkili bir çözüm yöntemidir.
Kaya tutucu bariyer uygulamaları genellikle yamaç veya şev yüzeyinde, kopma bölgesinden sonra gelen “geçiş bölgesi” ve “darbe bölgesi” alanlarına konumlandırır. Kaya bariyeri kurulum bölgesi için çeşitli mühendislik çözümlerinden faydalanılarak, potansiyel kayaların düşme hızı, sıçrama yüksekliği ve izleyeceği yolu çıkarılır. Bu sayede yüksekliği, kurulum açısı, yüksekliği ve kapasitesi tam olarak belirlenir.
Kaya Tutucu Seddeler, Kaya taş düşmesinde ekonomik çözümler sunarlar.
- Ekonomik koşullar,
- emniyet durumu,
- uygulama alanına erişim koşulları
veya diğer özel durumlar koruma yapılacak bölgenin çelik grid-çelik ağ-tel ağ sistemleri ile çözüm uygulamasına uygun olmadığında, ayrışma yapan kaya kütlelerinin düşme rotalarında veya darbe bölgelerinde imal edilecek kaya tutucu Seddeler, altyapının, mevcut yolların veya binaların korunmasında oldukça etkili olabilir. Bu sistemler kayaçların düşme rotalarına konumlandırılarak, gvenlik sağlanmaktadır.