ÇELİK KOMPOZİT GRİD
Yüzey kaplaması sistemleri şev başında yapılacak tepe ankrajlarına çelik halat vasıtası ile monte edilmekte olup yük tepe çelik halatına taşıtılmaktadır.
Salt Çelik Grid malzemelerinin yetersiz geldiği noktalarda düşmesi muhtemel blokların yapılacak hesaplamalar neticesinde yüzeyde yapılacak enine ve boyuna güçlendirmeler ile taşıtılması firmamızın sunduğu alternetifler arasındadır.
Otoyollarda, demiryollarında, belediyelerde ve idarelerde kaya ve taş düşmelerine karşı çelik gridler (çelik tel ağlar) veya özel tasarlanmış kaya bariyerleri kullanılmaktadır. Kullanılacak olan çelik grid (tel ağ, çift bükümlü hegzagonel şekilde imal edilmiş) malzemesi yüzey yapısına göre özel ankraj sistemleri ile kombine edilerek çözüm üretilebilmektedir.
Şev Stabilizasyon ağı, diğer adları ile; “Şev Örtüleme”, ” Şev Çelik Kompozit Grid”, “Kaya koruma Ağı”, “Çelik Ağ”, “Çelik Örgü”, “Çelik Izgara”, “Moloz ve Taş düşmesini önleyici koruma ağları” uygulaması. Aslında tüm bu tanımlar tek bir uygulamayı kapsar, farklı isimlerde sektörde telaffuz edilebiliyor. Uygulama yapılacak alanda kullanılacak olan altıgen göz aralık çapına bağlı olarak, Kaya, Taş ve heyelanını kontrol altına alarak, uygulama yapılan alanda can ve mal kaybını önler. Diğer alternatif çözümlere göre (istinat duvarı, beton püskürtme) daha ekonomik ve daha uzun ömürlüdür. Çelik kaplama türüne bağlı olarak 30 ila 100 yıl arasında ömrü vardır. Çelik Şev örtü ağları esnektir, kolay gevşemez, galvaniz kaplama teller paslanmaya karşı mukavemetlidir. Genellikle 5×7, 6×8, 8×10, 10×12 gözenek açıklığı ile 2.0mm ile 3.0 kalınlığındadır. Kolay taşınabilir rulolar 25 metre ile 50 metre uzunluğunda 4 metre genişliğinedir. Ruloların birbirine montajı, aynı mukavemeti sağlayacak kalitede montajlanır. Şev örtülemede kullandığımız altıgen galvanizli çelik tel Uluslararası ASTMA641 ve EN10223-3 standardına uygundur. Çelik ağların imalatında kullanılan tel ve bağ telleri BS102/80 standardına uygun olup, kopma mukavemeti 38-55 kg/mm’dir. Kullanılan tüm ürünler BS443/82 ve EN10244-2 standardına uygundur.
Şev örtüleme, Şev uygulama alanında şev örtünün altında kalan ve kopan parçaları, şev örtünün içinde tutarak sürüklenmesini ve buna bağlı kaya, taş ve moloz çığı yaratmasını önler, Şev örtü altında birikmesini sağlayarak uygulama alanını emniyet altına alır. Şev örtüsü dışında kalan kaya ve taş parçalarını emniyet altına almaz, bu nedenle uygulama yapılacak alanın iyi analiz edilip iyi etüt edilmesi gerekiyor. Çelik Ağ, Şev Örtü uygulamasını bir bütün olarak ele almak gerekiyor. Uygulama alanında herhangi bir çözülme yaşanmaması için, uygulama yapılacak Şev örtünün, her bir göz aralığı arasında ki aralık mesafesi seçimi, kullanılacak ankrajlar, çelik halatlar, uygulama işçiliği v.s kalitesine bağlı bir bütün olarak değerlendirmek gerekiyor. Bir kaya düşmesi koruma sisteminin yeterli emniyeti sağlayarak minimum maliyete ulaşabilmesi için iyi planlama ve doğru sistem seçiminin kombinasyonu önemlidir. Şev örtüsü uygulamalarında bir yada birkaç peteğin teli yırtılsa dahi, teller çift bükümlü örüldüğü için bütünlüğünü korur. Şev Örtüde kullanılan güçlendirilmiş Çelikler Galvaniz ve PVC kaplı olarak iki çeşidi vardır.
Birçok farklı süreç kayaların istikrarsızlaşmasına ve düşmesine neden olur. Moloz akışı, moloz kayması, depremler, hava olayları (aşırı yağış, çatlaklar, toprak çözülmesi), kaya yıpranması (mekanik, kimyasal, biyolojik), kademeli olarak bozulma ve erozyon, ağaç kökleri büyümesi ile destekleyici kayaçların yer altı sularına doyması yoluyla zayıflaması, inşaat alanlarında yapılan temel ve yamaç kazıları gibi birçok etken Şev kaymalarına neden olur. Dağlık alanlarda doğal kayalık alanların stabil itesi ve koruma önlemleri büyük endişe kaynağıdır. Bu tür bölgelerde kaya ve taşlar Demiryolları ile Otoyollar boyunca düşer, yakınlarında ki kullanıcılar için büyük tehlike kaynağıdır.
Burada hedef kaya ve taş düşmelerine karşı yeterli seviyede güvenliği sağlamaktır. Konu ile ilgili olarak yapılacak ankrajlara gelecek yükler hesaplandıktan sonra ilgili gözenek açıklığına ve tel kalınlığına karar verilmektedir. Bariyerlerde durum biraz daha farklı olup düşmesi muhtemel kayaçların düşme rotaları belirlendikten sonra ilgili enerji seviyesine ve kayacın o noktadaki sıçrama yüksekliğine, hızına göre bariyer seçimi yapılabilmektedir.
Karayolu, Demiryolu ve HES projeleri yarmalarının yapım ve bakımında gevşek kaya ve molozların yuvarlanmasını engelleyerek, şev stabilitesi sağlamada başvurulan yollardan birisi de çift bükümlü, altıgen gözenekli çelik grid kullanmaktır. Bu yöntemle dengesiz büyük parçalar yerlerinde tutulurken, zamanla gözeneklerin içinden yetişen bitkiler sayesinde şev stabilitesi arttırılmaktadır.
Kullanılabilecek çelik grid ile ilgili başlıca hususlar aşagıdadır:
- Çelik Gridler, kolay gevşemez, dağılmaz ve sıkıştırdıkları kaya , taş ve molozlar kurtulamaz.
- Galvaniz kaplama teller paslanmaya mukavim ve uzun ömürlüdür. (30 sene)
- Esnek ve Kolay yerleştirilebilir
Çelik Gridler (8 x 10 veya 6 x 8 ) gözenek açıklığındaki çift bükümlü tel ağlardan oluşmaktadır. (Çift bükümlü telin avantajı aşağıda ki resimde gösterilmektedir)
Kolay taşınabilme ve serilebilmeleri için 25 m veya 50 m uzunlukta olabilen rulolar 4 m genişliğe üretilebilir. Çok özel durumlarda havadan helikopter ile taşıma gerekmesine karşın, genelde şev başında özel ankrajlar ile tespit edildikten sonran aşağıya salınan rulolar birbirlerine aynı kalitede ve daha güçlü halatlar ile örülür.
Çelik Gridlerin Çelik Halatlarla Güçlendirilmesi;
Çelik Ağların (Çelik Grid) halatlar ile güçlendirilmesi ile oluşan ürün Çelik Kompozit Grid olarak adlandırılmaktadır.
Çelik Grid uygulamasının akabinde yüzeyde ve ek noktalarında ekstradan mukavemet arttırıcı 8,00 mm lik çelik halatlar ile güçlendirme yapmak sistemin taşıma kapasitesini arttıracaktır. Kullanılacak 1770 N/mm2 mukavemetinde çelik halatlar sadece çelik grid ile taşınamayacak büyüklükteki blokları da tutacaktır. Aynı zamanda yan yana rulolarda bindirme yaparak halat örgü yapılması ileride oluşabilecek ek yerleri açılması riskini de ortadan kaldıracaktır.
Kullanılması planlanan yüzey ankrajları mevcut çelik halat örgü ile birlikte çalıştırılmalı böylece halatlar yüzey ankrajlarından destek almalıdır. Ancak yüzeyin masif olmadığı kısımlarda hiçbir tip yüzey ankrajı kullanılmamalıdır.